Voor een korte vakantie was ik in Bergen aan Zee. Het weer was, zeker voor de herfst, erg goed. Ik heb volop langs de vloedlijn gejut. Niks bijzonders gevonden, of nee, eigenlijk een heleboel bijzonders gevonden. Ik ben opgegroeid op de zandgronden van Brabant en een dagje strand was in mijn jeugd iets speciaals. Dat gevoel heb ik nog steeds wel. Ik vond volop schelpen, stukjes krab en hout met zeepokken. Met de net aangeschafte “Handige Wandelwaaier Strand en Wad” in de hand wist ik dat er heel veel “nonnetjes”, “tafelmesheften” en “zaagjes” te vinden waren. Natuurlijk ging ik weer naar huis met een zak vol.
Uiteraard ben ik ook even bij het Bergse Zeeaquarium binnengeweest. Vol vreemde zeebeesten in allerlei kleuren en schelpen uit de hele wereld. Ik kan soms lang blijven kijken naar zo’n zeeaquarium. Vooral dat lome bewegen van een anemoon, dat langzame ‘zweven’ van zo’n kleurige vis. Dan sla ik weer door met fotograferen en filmen. Want ik kan van binnen helemaal in vervoering raken door al die patronen, uitsteeksels en kronkelingen.
Boek
Op de terugweg naar huis heb ik mezelf in een boekhandel in Haarlem getrakteerd op “the cabinet of natural curiosities”, van Albertus Seba (1665-1736). Vol tekeningen van beesten en planten, van imaginaire draak tot een eenvoudig schelpje of torretje. Het rariteitenkabinet oftewel verzameling van vreemde natuurverschijnselen was in die zeventiende eeuw erg in. In een tijd dat reizen erg langzaam ging en slechts voor weinigen was weggelegd, was zoiets als een bijzonder gevormde of heel grote schelp zeldzaam en vreemd. Men verzamelde deze “rariteiten” voor de wetenschap of om deze aan vrienden tentoon te stellen. En maakte daar thuis een speciale kast oftewel een kabinet voor vrij.
De laatste jaren heb ik meer boeken aangeschaft die de natuur tot onderwerp hebben. Een favoriet is “Natuur in close-up”, met extreem vergrootte foto’s van cellen, haren of bladeren. Prachtige vormen met vaak zich steeds herhalende motieven. Ik kan met plezier door die boeken bladeren. En al bladerend komt dan vaak dat gevoel van vervoering dat ik ook in het zeeaquarium in Bergen kreeg. En wil ik er zelf mee aan de slag. Al enkele jaren teken ik dan ook bij tijd en wijle een soort “schepsels”. Ik laat me meenemen door de kronkels, kleuren, patronen en uitsteeksels van de schelpen en beestjes in mijn boeken. Ik start midden in de cirkel en dan groeit er iets. Met armen en monden en voelhaartjes. Mijn mandala wordt een uitvergroot klein schepseltje, een eencellige, een soort plankton. Ik kan het bijna zien bewegen. Ze zijn me zeer dierbaar, juist die mandala’s. Mijn eigen kleine rariteiten; zelfgemaakte beestjes op papier.
Zeeboon
Op dat Bergse strand lagen ook volop skeletjes van “zeebonen”. Volgens de “Handige Wandelwaaier” Nederlands kleinste zee-egeltje. Ongeveer 1 cm groot of kleiner….plat en bijna rond’. Als je heel goed kijkt zie je op dat kleine witte rondje een mooie tekening van vijf armen, bestaande uit allemaal stipjes. Voor iemand die het strand gewend is misschien iets alledaags. Voor mij een hele mooie mini-mandala rechtstreeks uit voor mij bijzondere natuur. Ik heb er een paar in een klein doosje gedaan en mee naar huis genomen. Voor in mijn eigen rariteiten-kabinet.
(Maart 2012)
Genoemde boeken:
- “Handige Wandelwaaier Strand & Wad”, Kees Kevels, Atrium/Icob, Alphen a/d Rijn, ISBN 9789061136637
- “The cabinet of natural curiosities”, Albertus Seba, Taschen, ISBN 978-3-8365-1583-2
- “Natuur in close-up, schoonheid in vorm en functie”, Jones Tirion Uitgevers isbn 9789052107479
